Kompleksowy raport „Outlook 2020” omawia wyzwania stojące przed inwestorami i najemcami
Najnowszy raport „Outlook 2020”, przygotowany przez międzynarodową firmę doradczą Cushman & Wakefield w regionie EMEA, zawiera pogłębioną analizę najważniejszych czynników, na które branża nieruchomości komercyjnych powinna zwrócić uwagę w przyszłym roku: od kwestii przetrwania handlu tradycyjnego i inwestycji w rozwiązania ekologiczne po wpływ automatyzacji i znaczących zmian politycznych i ekonomicznych.
Raport został podzielony na 11 rozdziałów analizujących wyzwania i szanse w sektorze nieruchomości komercyjnych w całym regionie EMEA.
- Rynek nieruchomości nie jest niezależny od czynników zewnętrznych, ale pod wieloma względami rozwija się samodzielnie. Zrozumienie wpływu wskaźników demograficznych na przyszłość nieruchomości oraz sposobu, w jaki przemiany społeczne podważają dotychczasowe status quo, jest tak samo ważne, jak wiedza na temat poziomu absorpcji czy stóp kapitalizacji – powiedział Colin Wilson, Dyrektor Generalny firmy Cushman & Wakefield w regionie EMEA.
- Raport porusza wiele interesujących tematów i mówi o trendach, które są coraz bardziej dostrzegalne również na polskim rynku nieruchomości. Zmiany demograficzne, nowe technologie czy aspekty związane z ochroną środowiska i zrównoważonym rozwojem to tylko kilka z czynników, które przez wiele kolejnych lat determinować będą rozwój wszystkich sektorów rynku. Dlatego zarówno dla inwestorów jak i użytkowników nieruchomości bardzo istotne jest zrozumienie długofalowego wpływu tych aspektów i dostosowanie do nich swoich strategii – powiedziała Katarzyna Lipka-Nawrocka, managera działu Badań i Doradztwa, Cushman & Wakefield.
Najważniejsze tematy poruszone w raporcie:
Usługa nie jest wyborem, lecz koniecznością, którą wszyscy inwestorzy we wszystkich sektorach muszą przemyśleć na nowo.
Andrew Phipps, dyrektor działu badań i analiz w firmie Cushman & Wakefield w regionie EMEA, podkreśla, że nowe technologie powodują zmianę sposobu korzystania z powierzchni. - Ze względu na coraz silniejsze wzajemne przenikanie się przestrzeni i nowych technologii obserwujemy wzrost ilości usług, z jakich korzystamy w danej przestrzeni. Wraz z rosnącymi oczekiwaniami elastyczności w życiu codziennym, oczekujemy także dostępu do produktów i usług na żądanie. Najemcy i wynajmujący będą musieli dostosować się do tych oczekiwań, aby przygotować firmy na wyzwania przyszłości – mówi Andrew Phipps.
Brak pełnego zaangażowania w ekologię stanowi ryzyko. Inwestorzy, którzy nie podejmą działań, ryzykują utratę wartości.
- To ludzie są liderami rewolucji ekologicznej i „wymuszają” zmiany na firmach. Dodatkowo, inwestorzy będą zachęcać uczestników rynku do uwzględniania wymagań w zakresie ekologii w procesie decyzyjnym. Z perspektywy sektora nieruchomości zmiany klimatyczne będą wpływały na wyceny oraz rynki najmu i inwestycyjne. W wyniku spadku cen aktywów o podwyższonym ryzyku wzrośnie zainteresowanie kapitału lokalizacjami i nieruchomościami narażonymi na zmiany klimatu w mniejszym stopniu – powiedział Andrew Phipps.
Formaty handlowe będą nadal się zmieniać wraz rosnącymi oczekiwaniami sieci handlowych wobec inwestorów.
- Sieci handlowe muszą jeszcze lepiej poznać zachowania konsumentów i zrozumieć, co wpływa na podejmowane przez nich decyzje, aby móc dostarczać im produkty, usługi i doznania, których oczekują. To wymaga nakładów inwestycyjnych – mówi Andrew Phipps.
Obecna rewolucja handlowa nie jest pierwszą istotną zmianą w tym sektorze, ponieważ centra handlowe i supermarkety zlokalizowane na obrzeżach miast także zasadniczo zmieniły sposób, w jaki konsumenci dokonują zakupów. Ta najnowsza zmiana strukturalna umożliwia zwiększenie efektywności sprzedaży, a konsumentom zapewnia większe możliwości wyboru co do tego, kiedy, gdzie i jak robią zakupy.
Modele zamieszkiwania będą ewoluowały przy rosnącym znaczeniu otwartych i zintegrowanych społeczności, w których osoby w wieku poprodukcyjnym i rozpoczynające dorosłe życie będą mieszkać obok siebie.
- Starsze pokolenia mogą zyskać na nowych koncepcjach tworzonych przez młodsze pokolenie i z myślą o jego potrzebach, takich jak modele wspólnego mieszkania przedstawicieli różnych pokoleń. Ekonomia współdzielenia może przekształcić się w ideę współzamieszkiwania, przyczyniając się do konsolidacji heterogenicznych baz konsumentów – komentuje Andrew Phipps.
Wzrośnie znaczenie pomiaru wydajności w miejscu pracy dzięki nowym technologiom, które ułatwiają monitorowanie efektywności.
Gromadzenie danych na temat sposobu korzystania z powierzchni biurowych nie jest niczym nowym, ale technologie bazujące na internecie rzeczy umożliwiają łatwiejszy dostęp do informacji o wykonywanych czynnościach. Wiedza na temat funkcjonowania budynków i miejsc pracy umożliwia monitorowanie i poznanie źródeł nieefektywności, obniżenie kosztów eksploatacji budynków oraz stworzenie dla najemców lepszych warunków gwarantujących wzrost wydajności.
Źródło: Cushman & Wakefield
Coraz większa grupa właścicieli firm pozytywnie ocenia potencjał biznesowy Krakowa – wynika z raportu „Potencjał inwestycyjny Krakowa”. Do stolicy małopolski najbardziej przyciąga ich potencjał naukowy oraz atrakcyjność miejsca do życia (odpowiednio 8,6 pkt. oraz 7,7 pkt. w 10-stopniowej skali).
Raport opisujący krakowski rynek jest częścią szerszego projektu badawczego „Business Environment Assessment Study” przeprowadzonego przez Antal we współpracy z Cushman & Wakefield i Vastint. Badani – osoby zarządzające polskimi przedsiębiorstwami – zostali zapytani o miejsca w Polsce, w których najchętniej ulokowaliby swoje inwestycje. Każde z miast regionalnych zostało wymienione przynajmniej raz. Kraków uplasował się na piątym miejscu wśród najczęściej rozważanych miejsc pod kątem nowych inwestycji.
Kraków jednym z czołowych centrów naukowych w Polsce
Przedsiębiorcy nie obawiają się o brak odpowiednich kadr w przyszłości. Potencjał edukacyjny rozumiany jako dostępność przyszłych pracowników zajął pierwsze miejsce wśród ocenianych aspektów na 8,6 pkt. w 10-stopniowej skali. Złożyły się na to dwa wskaźniki – zaplecze edukacji wyższej (8,8 pkt.) oraz zaplecze edukacji zawodowej/szkół średnich (8,3 pkt.). W Małopolsce uczy się prawie 150 tys. studentów. Jednocześnie, każdego roku studia w Krakowie kończy średnio ok. 50 tys. absolwentów – to ogromne zasoby na obecnym rynku pracy, borykającym się z deficytem pracowników. Najwięcej specjalistów kształci się w obszarze inżynierii, finansów oraz IT.
Kraków najlepszym miejscem do życia dla przyszłych kadr?
Kraków przede wszystkim kulturą stoi. Respondenci za najważniejszy atut miasta uznali bogatą ofertę kulturalną (8,9 pkt.), w ramach której organizowane są największe krakowskie festiwale oraz wydarzenia z dziedziny muzyki, teatru, filmu, sztuk pięknych, czy literatury. Pozytywnie została oceniona również oferta handlowa (8,4 pkt.) i bezpieczeństwo (8,3 pkt.), a także oferta edukacyjna (8,2 pkt.). W ramach oferty kulturalnej organizowane są największe krakowskie festiwale oraz wydarzenia z dziedziny muzyki, teatru, filmu, sztuk pięknych, czy literatury. Festiwale, które warto wymienić to Festiwal Kultury Żydowskiej, Międzynarodowy Festiwal „Muzyka w Starym Krakowie”, Festiwal Teatrów Ulicznych, Międzynarodowy Festiwal Teatralny Boska Komedia, Festiwal Muzyki Polskiej czy Krakowskie Miniatury Teatralne.
Duża konkurencja zaletą dla przyszłego inwestora
Firma, która myśli o lokalizacji swojego biznesu w wybranym mieście, zawsze sprawdza jak duża konkurencja w nim panuje. W przypadku Krakowa respondenci ocenili ten aspekt na 7,3 pkt. Wskaźnikiem było nasycenie rynku firmami konkurencyjnymi, gdzie 0 oznacza brak konkurencji, a 10 – praktycznie wszystkie firmy konkurencyjne są obecne w lokalizacji.
Kraków postrzegany jest jako korzystne miejsce do prowadzenia działalności gospodarczej i inwestycyjnej dzięki licznym jednostkom naukowo-badawczym, wykwalifikowanej sile roboczej oraz sukcesywnie realizowanym inwestycjom. Od dłuższego czasu mówi się o przesyceniu rynku, zwłaszcza w sektorze SSC/BPO, jednak kolejne udane projekty biznesowe świadczą o wciąż istniejącym potencjale rozwojowym. Sprzyja tej sytuacji również znaczący potencjał relokacyjny w kontekście pracowników zza zachodniej granicy, dla których Kraków bywa pierwszym wyborem ze względu na wysoką pozycję turystyczną.
- Przedsiębiorcy coraz częściej wybierają Kraków jako miejsce przyszłych inwestycji. Zaletą miasta jest dobrze wykwalifikowana kadra oraz wielu studentów, którzy zapewniają stały dostęp wykształconych pracowników. Dynamiczny rozwój biznesu i duża liczba firm już obecnych na rynku, przekładają się na rosnące zapotrzebowanie kadrowe oraz intensywną eksploatację rynku kandydata. Poza podażą lokalnych absolwentów, zwiększa się zainteresowanie Krakowem ze strony kandydatów z innych części kraju. Ważnym argumentem relokacji jest już nie tylko oferta kulturalna miasta, ale właśnie prężenie rozwijający się rynek pracy- mówi Artur Skiba, Prezes Antal.
Ponad 1 mln mkw. nowoczesnych powierzchni biurowych
Od kilku lat Kraków jest liderem na rynku powierzchni biurowej wśród miast regionalnych w Polsce. Jak wynika z raportu Antal – dostępność przestrzeni biurowych w Krakowie została oceniona na 7,2 pkt. Uczestnicy badania wyróżnili również wysoką jakość dostępnych powierzchni (7,8 pkt.) oraz łatwy dojazd do biura komunikacją publiczną (7,6 pkt.).
- Na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat krakowski rynek biurowy powiększył się blisko pięciokrotnie. Firmy planujące rozwój w stolicy Małopolski doceniają przede wszystkim dostępność talentów i rozpoznawalność miasta jako topowej destynacji biznesowej. Do końca 2019 roku Kraków będzie oferował ponad 1,4 miliona metrów kwadratowych co potwierdza jego dominującą pozycję na regionalnym rynku powierzchni biurowych. Nowe oraz planowane inwestycje biurowe są zapełniane przez nowych najemców. Wraz z ich rosnącymi potrzebami, deweloperzy coraz chętniej rozpoczynają realizację kolejnych nowoczesnych kompleksów biurowych. Po stronie popytowej motorem napędowym rynku ciągle pozostają firmy z sektora usług dla biznesu, głównie w segmencie Business Services, call i service center, I&T oraz R&D. W samym 2019 roku, spodziewamy się rekordowego popytu na powierzchnie biurowe, który może osiągnąć nawet 300 000 mkw. – mówi Jan Szulborski, Starszy konsultant w dziale Badań i Doradztwa, Cushman & Wakefield.
Źródło: Cushman & Wakefield
Kolejny znakomity rok na rynku inwestycyjnym, rekordowe transakcje najmu powierzchni biurowych w Warszawie i rozkwit alternatywnych klas aktywów, tym żył polski rynek nieruchomości komercyjnych w 2019 roku. Zgodnie z prognozami firmy doradczej Savills koniunktura na rynku w przyszłym roku uzależniona będzie od kondycji światowej gospodarki, a do najważniejszych wydarzeń będzie należało m.in. ukończenie budowy spektakularnych wieżowców i projektów mixed-use.
Międzynarodowa firma doradcza Cushman & Wakefield została wyłącznym agentem komercjalizującym warszawski kompleks biurowy Riverside Park, budynek Grójecka 5, a także gdański kompleks Arkońska Business Park. Nieruchomościami zarządza Cromwell Property Group.
- Riverside Park, Grójecka 5 oraz Arkońska Business Park to obiekty o ugruntowanej pozycji na lokalnych rynkach biurowych. Każdy z nich oferuje wysokiej jakości powierzchnię biurową w dobrze skomunikowanej lokalizacji i przede wszystkim w atrakcyjnej cenie – powiedziała Anna Górska-Kwiatkowska, Partner, Dział Reprezentacji Wynajmujących, Dział Powierzchni Biurowych, Cushman & Wakefield.
Riverside Park to warszawski kompleks biurowy zaprojektowany przez pracownię AukettFitzroyRobinson, zlokalizowany w pobliżu skrzyżowania Trasy Łazienkowskiej oraz Wisłostrady. W dwóch bliźniaczych budynkach klasy A na sześciu kondygnacjach naziemnych znajduje się 12 700 mkw. biur.
Budynek Grójecka 5, zlokalizowany w niedużej odległości od ścisłego centrum Warszawy, oferuje 11 000 mkw. nowoczesnej powierzchni biurowej klasy A. W pobliżu nieruchomości znajdują się liczne przystanki autobusowe i tramwajowe oraz stacja Warszawskiej Kolei Dojazdowej i Kolei Mazowieckich. Grójecka 5 oddalona jest o jeden przystanek od stacji metra Rondo Daszyńskiego. W obiekcie oprócz powierzchni biurowej znajdują się także lokale usługowe na parterze budynku.
Arkońska Business Park to gdański nowoczesny kompleks pięciu budynków biurowych klasy A o powierzchni 11 200 mkw. zlokalizowany blisko lotniska im. Lecha Wałęsy, Uniwersytetu Gdańskiego, Hali Olivia i linii Pomorskiej Kolei Metropolitalnej. Do dyspozycji najemców jest 135 miejsc parkingowych w garażu podziemnym oraz 20 miejsc naziemnych. Autorem projektu architektonicznego jest biuro APA Wojciechowski.
- Proces komercjalizacji trzech naszych nieruchomości powierzyliśmy firmie doradczej Cushman & Wakefield. Naszym firmom przyświecają podobne wartości i zależy nam na osiągnięciu jak najlepszych celów. Ponadto cenimy sobie doświadczenie i pełen profesjonalizm ekspertów Cushman & Wakefield, którzy będą dbać o wysoki poziom wynajęcia każdego z obiektów – powiedziała Anna Szymańska, Dyrektor Wynajmu Powierzchni Biurowych w Cromwell Property Group.
Cromwell Property Group to firma zajmująca się inwestowaniem w nieruchomości i zarządzaniem nimi. Prowadzi działalność na trzech kontynentach i dysponuje globalną bazą inwestorów. Na dzień 30 czerwca 2019 roku Cromwell Property Group zarządzała łącznie aktywami o wartości 7,5 mld euro w Australii, Nowej Zelandii i w Europie.
W Europie firma Cromwell zarządza aktywami inwestycyjnymi o wartości 3,9 mld euro w ramach różnych funduszy oraz na zlecenie, obejmującymi ok. 205 nieruchomości i 3 tys. najemców. Siła firmy Cromwell wynika z wiedzy o rynkach nieruchomości, jaką gwarantuje zespół ponad 200 osób pracujących w 20 lokalnych biurach w 12 krajach Europy.
Źródło: Cushman & Wakefield
Z najnowszego raportu firmy doradczej Savills wynika, że popyt na powierzchnie biurowe w Europie może w 2019 roku wynieść 9,2 mln m kw., czyli tylko o 4% mniej niż w roku 2018. Średni wskaźnik pustostanów na rynkach europejskich obniżył się w minionych 12 miesiącach z 6,1% do 5,4%, co przekłada się na ograniczoną dostępność powierzchni biurowej o wysokim standardzie w Centralnych Obszarach Biznesu (COB).
Firma Savills została wybrana na zasadach współwyłączności jako doradca przy wynajmie powierzchni biurowej w kompleksie Harmony Office Center II. Właściciel nieruchomości rozpoczyna tym samym proces rekomercjalizacji projektu.
Unity Group, firma oferująca usługi z obszaru IT, podpisała umowę najmu ponad 800 m kw. powierzchni biurowej w krakowskim budynku Principio. Do nowego biura wprowadzi się pierwszym kwartale 2020. Właściciela obiektu spółkę Eko-Park reprezentowała międzynarodowa firma doradcza Knight Frank.
Polskie miasta – rynek biurowy 2019
Rynek biurowy w Polsce stale rośnie. Całkowite zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej w I połowie 2019 r. przekroczyły 10 milionów metrów kwadratowych. Choć to Warszawa dalej wiedzie prym pod względem popytu na powierzchnię biurową, który w I połowie tego roku wyniósł w tym mieście nieco ponad 400 tys. mkw., znaczenia nabierają również rynki regionalne.
Kraków i Wrocław to lokalizacje biurowe, które mogą poszczycić się ponad milionem metrów kwadratowych nowoczesnej powierzchni biurowej.
Popyt na biura w sześciu głównych lokalizacjach z wyjątkiem Warszawy wyniósł 292,5 tys. mkw. Zapotrzebowanie na biura ze strony inwestorów sprawia, że deweloperzy są bardzo aktywni na terenie całego kraju, co znajduje swoje odzwierciedlenie po stronie wciąż rosnącej podaży nie tylko w Warszawie, ale również na rynkach regionalnych. W I połowie 2019 r. w Krakowie, Wrocławiu oraz Trójmieście oddano więcej metrów kwadratowych powierzchni niż na rynku stołecznym. W każdym z tych miast nowa podaż wyniosła powyżej 90 tys. mkw.
Obecnie najwięcej wśród rynków regionalnych buduje się w Katowicach (250 tys. mkw.), Wrocławiu (210 tys. mkw.) i Krakowie (190 tys. mkw.). Prym wiedzie Warszawa, gdzie w budowie jest ponad 730 tys. mkw. nowoczesnej powierzchni.
Warszawa
Warszawa to największe centrum biznesowe w Polsce i jednocześnie największy rynek biurowy w kraju. Stolica może pochwalić się 5,5 mln mkw. nowoczesnej powierzchni biurowej.
Największy udział w Warszawie w popycie na powierzchnie biurowe od kilku lat ma sektor finansowy, ubezpieczeniowy oraz firmy z branży IT. Ponadto, w ostatnim czasie miasto przyciąga masowo firmy coworkingowe, które wynajmują znaczną część powierzchni w nowo powstających budynkach biurowych.
Poziom pustostanów jest na najniższym poziomie od 2012 r. i obecnie wynosi 8,5%, a jedynie 5,6% w centrum Warszawy.
W 2020 r. planowane jest dostarczenie na rynek ponad 400 000 mkw. Wiele z nich to nowoczesne wieżowce: The Warsaw Hub, Warsaw Unit, Skyliner, Mennica Legacy Tower, Generation Park i Varso (najwyższy budynek w regionie CEE).
Kraków
Kraków jest drugim co do wielkości rynkiem biurowym w Polsce. Na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat zasoby powierzchni biurowej tego miasta powiększyły się praktycznie czterokrotnie, co uczyniło je najdynamiczniej rozwijającym się rynkiem regionalnym.
Obecnie stolica Małopolski jest liderem wśród regionów pod względem ilości powierzchni biurowej w budowie.
W 2017 i 2018 r. popyt na powierzchnie biurowe w Krakowie wyniósł 150 000 mkw. Rok 2019 może okazać się znacznie lepszy, gdyż w I połowie br. absorpcja wyniosła 135 000 mkw.
Prawie 60% nowoczesnej powierzchni biurowej w tym mieście zajmuje sektor nowoczesnych usług biznesowych, zatrudniający 70 000 pracowników.
Wrocław
Obecnie wrocławski rynek biurowy jest trzecim co do wielkości w Polsce i oferuje ponad 10% powierzchni biurowej dostępnej w całym kraju.
Wrocław może pochwalić się zasobami 1,07 mln mkw. nowoczesnej powierzchni biurowej.
Na lokalizację biurową Wrocław wybierają w szczególności firmy z sektora nowoczesnych technologii oraz usług dla biznesu. Wrocław znajduje się na trzeciej pozycji pod względem liczby centrów usług wspólnych, zaraz po Warszawie i Krakowie.
Trójmiasto
Trójmiasto to czwarty największy rynek biurowy w Polsce, zaraz po Warszawie, Krakowie i Wrocławiu.
Ten rynek jeszcze w tym roku przekroczy 1 mln mkw. nowoczesnej powierzchni biurowej. W ciągu ostatnich 18 miesięcy do użytku zostało oddanych prawie 100 tys. mkw.
Trójmiasto na lokalizację biurową chętnie wybierają firmy z branży SSC/BPO oraz IT. Rynek w dużym stopniu swoją pozycję zawdzięcza firmom skandynawskim, które intensywnie tu inwestują m.in. ze względu na dogodne połączenia lotnicze z Trójmiastem.
Trójmiasto jest drugim najlepiej ocenianym miejscem do relokacji w Polsce.
Katowice
Katowice zajmują piątą pozycję na rynku biurowym w Polsce z całkowitymi zasobami na poziomie blisko 530 000 mkw.
W 2017 i 2018 r. popyt wyniósł ponad 30 000 mkw. Rok 2019 zapowiada się rekordowo, bowiem poziom 30 000 mkw. został osiągnięty już w I połowie 2019 r.
Poziom pustostanu zmniejsza się od 2016 r., obecnie wynosi 7,5%.
Poznań
Poznań plasuje się na szóstej pozycji pośród biurowych rynków w Polsce, po Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Trójmieście i Katowicach.
Niestety najemcy w przeciągu ostatnich dwóch lat zmagali się z niską dostępnością nowoczesnej powierzchni od zaraz ze względu na ograniczoną podaż nowych projektów. W tym roku jednak się to zmieni, gdyż na rynek ma trafić ponad 90 tys. mkw.
Dzięki działalności inwestorów Poznań stał się nowoczesnym centrum usług i zaawansowanej produkcji.
Łódź
Łódź, która przez wiele lat trzymała się raczej na zapleczu sektora biurowego, dziś staje się jednym z najdynamiczniej rozwijających się ważniejszych rynków regionalnych w Polsce.
Do końca 2022 r. zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej w mieście mogą wzrosnąć o blisko połowę.
Łódź wyróżnia się spośród innych polskich miast dużą ilością fabryk i kamienic, które w mieście coraz częściej adaptowane są na nowoczesną i nieszablonową powierzchnię biurową. W takich obiektach w I połowie 2019 r. powstało aż 20% dostarczonej na rynek powierzchni.
Źródło: AXIIMMO
Używamy plików cookie, aby zoptymalizować funkcjonalność witryny i zapewnić najlepszą możliwą obsługę.
Ta strona używa plików cookie do przechowywania informacji na komputerze użytkownika.
Niektóre z tych plików cookie są niezbędne, podczas gdy inne pomagają nam poprawić komfort użytkownika, zapewniając wgląd w sposób korzystania z witryny.
Zaakceptuj zalecane ustawienia
Niezbędne pliki cookie
Niezbędne pliki cookie umożliwiają podstawowe funkcje, takie jak nawigacja po stronie i dostęp do bezpiecznych obszarów. Witryna nie może działać prawidłowo bez tych plików cookie i można je wyłączyć tylko poprzez zmianę preferencji przeglądarki.
Analityka
Analityczne pliki cookie pomagają nam ulepszać naszą stronę internetową poprzez gromadzenie i raportowanie informacji na temat jej użytkowania.
Marketing
Używamy marketingowych plików cookie, aby poprawić trafność otrzymywanych kampanii reklamowych.
Pliki cookie udostępniania społecznościowego
Używamy niektórych wtyczek udostępniania społecznościowego, aby umożliwić udostępnianie niektórych stron naszej witryny w mediach społecznościowych.
